KİTAP VE KURAN

Mushaf’ta Zikr, Kitap, Kur'an ve Furkan kelimelerini görüyoruz. Bu kelimelerin hepsi tek bir anlama mı geliyor yoksa farklı anlamları mı var? Öncelikle şunu belirtmek gerekiyor: Kitap’ta müteradif (eşanlamlı) hiçbir kelime yoktur. Kitap’ta geçen bütün kelimeler başlı başına farklı bir anlam içerir. Yani Zikr, Furkan, Kuran kelimeleri Yüce Allah’ın Kitap’ının diğer isimleri değil, Kitap içerisindeki bazı bölümlerin isimleridir.

Kitap kelimesi, k-t-b harflerinden oluşur, toplayıp bir araya getirmek anlamındadır. Bu kelimenin tam zıt harflerinden oluşan b-t-k ise ayırmak, parçalamak anlamlarına gelir. Görüldüğü gibi Arapçada kelimeleri oluşturan harflerin farklı dizilişleri uyum içerisindedir.

Nisa suresi 103. “Namaz, müminlere, vakitleri belli bir kitaptır.” ayetinde geçen kitap kelimesinden namazın birtakım bölümlerinin bir araya gelmesiyle oluşan bir kulluk görevi olduğu anlaşılır. Mesela namaz, abdest, kıyam, kıraat, rükû, secde, selam gibi bölümlerden oluşur. Öyleyse peygambere vahyedilen her bir konu bir kitaptan oluşmaktadır. Yüce Allah’ın Beyyine suresi 2. ve 3. ayetlerinde bu anlatılmaktadır : “Allah tarafından gönderilmiş tertemiz sahifeler okuyan bir elçidir. O sahifelerdedir hükmü sabit doğru kitaplar.”

Bütün hayat aslında birçok bölümlerden oluşan kitaplardır. İbadetler: Oruç, hac, zekât, namaz gibi kitaplardan oluşur. Tabiat: Ölüm, hayat, yaratılış gibi kitaplardan oluşur. Bundan dolayı Nebe suresi 29. ayette Yüce Allah şöyle buyurmuştur: “Biz, her şeyi bir kitapta topladık”.

Mushaf’ta geçen kitap kelimesi tüm Mushaf anlamına gelmez. Hud suresi 1. ayette: Hüküm ayetleri kitabı, Zümer suresi 23 te de: Müteşabih kitaptan bahsedilmektedir.

Fakat belirlilik edatı olan el takasıyla el Kitap şeklinde geldiğinde ise bütün Mushaf kastedilir. Mesela: “Bu Kitap (Mushaf), içerisinde şüphe yoktur.” (Bakara, 2) Kitabın bütünü iki bölümdür. Birincisi ibadet, muamelat, ahlak gibi helal-haram, emir-yasak içeren Nübüvvet kitabıdır. İkincisi ise yaratılış prensipleri, tarihi, sosyolojik prensipler gibi konulardır. Burada helal-haram, emir-yasak ifade edilmez. İnsan bu ikinci prensipleri istese de istemese de kabul etmek zorundadır ki bu da Risalet kitabıdır.

Yukarıda Bakara suresi 2. ayette gördüğümüz gibi Mushaf’ta el Kitap olarak anlatılan kısımların muttakilere (Allah korkusuna sahip olanlara) hidayet (yol gösterici) olduğu, fakat Kur'an olarak geçen yerlerde mesela, Bakara suresi 185. ayette sadece muttakilere değil bütün insanlara hidayet olduğu anlatılır. “Ramazan, içerisinde bütün insanlar için hidayet rehberi olan Kuran’ın indirildiği aydır.”

Sonuç olarak diyebiliriz ki Kuran, Kitap’ın içerisinde bulunan bazı ayetleri içerir ki bunlar hangi inanç ve düşünceden olursa olsun akıl sahibi hiçbir insanın reddedemeyeceği evrensel yasalar, bilimsel kurallar içerir. Kitap yani Mushaf ise bununla beraber inananların kabul ettiği bütün ayetleri içerir.